Kontrola trzeźwości a zmiany w prawie pracy
W dniu 27 stycznia 2023 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Ustawa weszła w życie 14 dni po jej ogłoszeniu.
Ustawa przewiduje zmiany w prawie pracy, tj. normuje pracę zdalną oraz uprawnia pracodawcę do wprowadzenia kontroli trzeźwości pracowników.
W niniejszym artykule przybliżymy kwestię nowego uprawnienia pracodawcy do kontroli trzeźwości pracowników.
Ustawa uprawnia pracodawcę do wprowadzenia prewencyjnej kontroli trzeźwości oraz na obecność w organizmie środków odurzających. Kontrola ta będzie mogła być przeprowadzana w sytuacji gdy stanie się to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Poprzednie przepisy nie dawały pracodawcy możliwości przeprowadzania prewencyjnej kontroli pracowników na obecność alkoholu w ich organizmie. Kontrola ta mogła być przeprowadzana wyłącznie przez organy powołane do ochrony porządku publicznego w sytuacji uzasadnionego podejrzenia, że dany pracownik stawił się do pracy po użyciu alkoholu lub spożywał alkohol w czasie pracy.
Zasadą przeprowadzania kontroli trzeźwości oraz na obecność w organizmie środków odurzających przez pracodawcę jest nienaruszanie godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.
Sposób przeprowadzenia kontroli trzeźwości zostanie określony w drodze rozporządzenia właściwych ministrów.
W projekcie rozporządzenia wskazano, iż badanie trzeźwości będzie można przeprowadzić za pomocą urządzenia elektronicznego dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu lub poprzez badanie krwi. Z przeprowadzonego badania należy sporządzić protokół. Ponadto rozporządzenie wskazuje na metody przeprowadzenia badania na obecność innych środków odurzających, tj. badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego, badanie krwi i badanie moczu, które to dwie ostatnie muszą być przeprowadzane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe.
Pracodawcy są zobowiązani do wprowadzenia do układów zbiorowych pracy lub regulaminów pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, informacji o możliwości przeprowadzenia kontroli trzeźwości oraz na obecność środków odurzających, grupie lub grupach pracowników objętych kontrolą trzeźwości, w tym rodzaju urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czasu i częstotliwości przeprowadzania kontroli.
O wprowadzeniu kontroli trzeźwości oraz na obecność w organizmie środków odurzających przez pracodawcę, pracodawca informuje pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy nie później niż dwa tygodnie przez rozpoczęciem jej przeprowadzania.
Pracodawca będzie od teraz musiał informować pracownika objętego kontrolą trzeźwości lub na obecność środków odurzających o jej przeprowadzeniu w zakładzie, przy zatrudnianiu pracownika. Informacja ta powinna być przekazana w postaci papierowej lub elektronicznej.
W przypadku gdy kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po spożyciu alkoholu lub stan nietrzeźwości albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy, czy też wykaże obecność w organizmie pracownika środków odurzających, pracodawca jest obowiązany nie dopuścić takiego pracownika do pracy.
Pracownik niedopuszczony do pracy oraz pracodawca mają jednocześnie prawo do żądania przeprowadzenia badania stanu trzeźwości czy też badania obecności w jego organizmie środków odurzających przez organ powołany do ochrony porządku publicznego.
Pracodawca jest uprawniony do przeprowadzenia badania nie tylko pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, lecz także osób fizycznych wykonujących pracę na jego rzecz na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, których praca jest organizowana przez tego pracodawcę.
AUTORZY:
Filip Krajewski – Radca prawny
Piotr Włodawiec – Radca prawny
W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu.
Przeczytaj również:
