RASFF jest to System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (ang. Rapid Alert System for Food and Feed). Służy on do wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi w celu wsparcia i umożliwienia szybkiej reakcji organów do spraw bezpieczeństwa żywności w przypadku zagrożeń dla zdrowia publicznego wynikających z łańcucha żywnościowego.

Za bezpieczeństwo żywności w Polsce odpowiada producent lub podmiot wprowadzający produkt do obrotu – importer. Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka zanieczyszczeń czy skażeń poprzez stosowanie odpowiednich procedur i zabezpieczeń.

W jednym z postępowań, przedsiębiorca wniósł skargę do WSA (Wojewódzki Sąd Administracyjny) na czynność Głównego Inspektora Sanitarnego polegającą na umieszczeniu w systemie RASFF informacji o toksyczności produktów. W postanowieniu z dnia 29 września 2023 r. (sygn. akt V SA/Wa 946/23), WSA w Warszawie odrzucił skargę przedsiębiorcy uznając, że skarga jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu z uwagi na uznanie, że powiadomienie RASFF nie jest formalnym postępowaniem administracyjnym, a zatem nie podlega zaskarżeniu.

Przedsiębiorca w odpowiedzi na decyzję WSA wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skarżący zgodził się z WSA, iż w ramach powiadomienia RASFF nie dochodzi do formalnego wszczęcia postępowania administracyjnego. Przedsiębiorca wskazał jednak, że czynności wykonywane przez Głównego Inspektora Sanitarnego polegające na umieszczeniu w Systemie Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach informacji o toksyczności produktów podlega pod czynności z zakresu administracji publicznej, która dotyczy uprawień lub obowiązków przedsiębiorcy. Z tego względu decyzja powinna podlegać zaskarżeniu.

W postanowieniu z dnia 28 maja 2024 r. (sygn. akt II GSK 387/24), NSA uchylił postanowienie WSA w Warszawie. NSA uznał, że WSA nie przeprowadził prawidłowej analizy prawnej, zwłaszcza w kwestii, czy zamieszczenie powiadomienia w RASFF jest czynnością administracyjną, która dotyczy uprawnień lub obowiązków przedsiębiorcy, co mogłoby stanowić podstawę do zaskarżenia.

Decyzja NSA wskazuje, że powiadomienie RASFF, mimo że nie jest formalnym postępowaniem administracyjnym, może mieć bezpośredni wpływ na sytuację prawną przedsiębiorcy. Sprawa została przekazana do ponownego rozpatrzenia przez WSA, co może mieć kluczowe znaczenie dla praktyki zaskarżania takich powiadomień w przyszłości.

Dalsze postępowanie WSA będzie dla tej sprawy kluczowe, aby ustalić, czy powiadomienie RASFF można traktować jako czynności administracyjne podlegające zaskarżeniu, co z kolei może wpłynąć na sposób, w jaki przedsiębiorcy będą mogli chronić swoje interesy w sytuacjach, gdy uznają, że powiadomienie jest nieuzasadnione lub szkodliwe dla ich działalności.

W razie pytań i wątpliwości związanych z powyższą materią zapraszamy do kontaktu z naszym ekspertem, mec. Piotrem Włodawcem: wlodawiec[at]prokurent.com.pl

Autorzy:

Piotr Włodawiec – Radca prawny / Starszy Partner

Paweł Buczyński – Inżynier Technologii Żywności

Stan prawny na dzień: 07.08.2024 r.