Produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego

Produkcja mięsa wiąże się z generowaniem znacznej ilości produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego (UPPZ). Zgodnie z definicją podawaną przez Główny Inspektorat Weterynarii uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego są materiałami pochodzenia zwierzęcego, które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi lub których ludzie nie spożywają.

W Państwach Unii Europejskiej każdego roku powstaje ponad 20 milionów to produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego. Bardzo istotną kwestią jest prawidłowe zagospodarowanie taką grupą odpadów. UPPZ wpływają negatywnie na bezpieczeństwo sanitarne i weterynaryjne. Niewłaściwe zarządzanie odpadami pochodzenia zwierzęcego może przyczynić się do rozprzestrzeniania się chorób zwierzęcych, a także zanieczyszczeń chemicznych.

Do UPPZ możemy zaliczyć między innymi:

• Elementy zwierząt, a także ich części, które powstają podczas uboju, w zakładach przetwórstwa mięsnego, a także innych sektorach przemysłu spożywczego;
• Padłe zwierzęta gospodarskie;
• Skóry, kopyta i rogi;
• Trofea łowieckie;
• Żywność pochodzenia zwierzęcego po terminie przydatności do spożycia;
• Odpady cateringowe

Wymagania, jakie musi spełnić środek transportu do przewożenia UPPZ – Rozporządzenie Komisji (UE) nr 142/2011

• Pojazdy i kontenery wielokrotnego użytku, a także wszystkie pozostałe elementy wyposażenia lub sprzęt wielokrotnego użytku, który styka się z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego muszą być utrzymywane w czystości.
• W szczególności pojazdy i kontenery te, o ile nie są przeznaczone wyłącznie do przewozu określonych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub produktów pochodnych w sposób wykluczający zanieczyszczenie krzyżowe, muszą:

a) być czyste i suche przed użyciem oraz

b) zostać wyczyszczone, wymyte lub zdezynfekowane po każdym użyciu w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wykluczenia zanieczyszczenia krzyżowego.

• Kontenery wielokrotnego użytku muszą być przeznaczone wyłącznie do przewozu określonego produktu ubocznego pochodzenia zwierzęcego lub produktu pochodnego w zakresie niezbędnym do uniknięcia zanieczyszczenia krzyżowego.
• Niemniej jednak kontenery wielokrotnego użytku mogą być stosowane (o ile właściwy organ wyraził zgodę na takie zastosowanie):

a) do przewozu różnych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub produktów pochodnych, o ile kontenery te są czyszczone i dezynfekowane pomiędzy różnymi zastosowaniami w sposób zapobiegający zanieczyszczeniu krzyżowemu;

b) do przewozu produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub produktów pochodnych, po zastosowaniu tych kontenerów do przewozu produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi, w warunkach zapobiegających zanieczyszczeniu krzyżowemu.

Dokumenty potwierdzające klasyfikację odpadów – Rozporządzenie (WE) nr 1774/2002

• Wszystkie konieczne środki muszą zostać podjęte w celu:

a) umożliwienia identyfikacji surowców kategorii 1, 2 i 3 oraz osobnego przetrzymywania, a także umożliwienia ich identyfikacji podczas gromadzenia i przewożenia, oraz

b) umożliwienia identyfikacji produktów przetworzonych oraz osobnego ich przetrzymywania, a także umożliwienia ich identyfikacji podczas transportu (Dokumenty handlowe stosowane przy przewozie, wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi lub produktów pochodnych- KATEGORIA 1, 2, 3)

• Podczas transportu etykieta przymocowana do pojazdu, pojemnika, kartonu lub innego opakowania musi wyraźnie wskazywać:

a) kategorię produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub w przypadku produktów przetworzonych kategorię produktów, z których zostały otrzymane, oraz

b) w przypadku surowca kategorii 3 sformułowanie: „nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi”; w przypadku surowca kategorii 2 (innego niż obornik i treść przewodu pokarmowego) oraz produktów przetworzonych z nich uzyskanych sformułowanie „nieprzeznaczone do spożycia przez zwierzęta”;

c) zgodnie z warunkami określonymi w przedmiotowym artykule, etykieta

powinna zawierać wyrazy „do żywienia …”, uzupełnione określonym gatunkiem (gatunkami) zwierząt, do żywienia których przeznaczony jest dany surowiec. W przypadku surowca kategorii 1 oraz produktów przetworzonych z niego uzyskanych, sformułowanie: „wyłącznie do usunięcia”;

Warunki, które muszą być spełnione, aby produkt mógł zostać zakwalifikowany jako produkt uboczny – Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach

Przedmiot lub substancja, powstające w wyniku procesu produkcyjnego, którego podstawowym celem nie jest ich produkcja, mogą być uznane za produkt uboczny, niebędący odpadem, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki:

1) dalsze wykorzystywanie przedmiotu lub substancji jest pewne;

2) przedmiot lub substancja mogą być wykorzystywane bezpośrednio bez dalszego przetwarzania, innego niż normalna praktyka przemysłowa;

3) dany przedmiot lub substancja są produkowane jako integralna część procesu produkcyjnego;

4) dana substancja lub przedmiot spełniają wszystkie istotne wymagania, w tym prawne, w zakresie produktu, ochrony środowiska oraz życia i zdrowia ludzi, dla określonego wykorzystania tych substancji lub przedmiotów i wykorzystanie takie nie doprowadzi do ogólnych negatywnych oddziaływań na środowisko, życie lub zdrowie ludzi

Wytwórca przedmiotu lub substancji, o których mowa w art. 10, jest obowiązany do przedłożenia marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce ich wytwarzania zgłoszenia uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny.

Zgłoszenie uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny zawiera:

• imię i nazwisko lub nazwę podmiotu oraz adres zamieszkania lub siedziby;
• numer identyfikacji podatkowej (NIP) i numer REGON, o ile został nadany;
• określenie miejsca wytwarzania przedmiotu lub substancji przewidzianych do uznania za produkt uboczny;
• wskazanie przedmiotu lub substancji przewidzianych do uznania za produkt uboczny oraz ich masy;
• opis procesu produkcyjnego, w którym powstaje przedmiot lub substancja, i procesu, w którym zostaną one wykorzystane.

Produkt, który raz stał się produktem ubocznym pochodzenia zwierzęcego, nie powinien powracać do łańcucha żywnościowego.

AUTORZY:

1. Piotr Włodawiec – partner, radca prawny
2. Anna Pakulska – inżynier technologii żywności

W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu: food@prokurent.com

Przeczytaj również: 

CUKIER BIAŁY – REGULACJE PRAWNE

OPAKOWANIA ŻYWNOŚCIOWE