Wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z 21 sierpnia 2024 r. (sygn. akt I C 217/24) dotyczy sprawy z powództwa (…) Banku S.A. z W. przeciwko A.P. o zapłatę kwoty 140 397,72 zł wraz z odsetkami za opóźnienie. Spór dotyczył kredytu konsolidacyjnego zawartego 20 lipca 2020 r. na kwotę 134 483,52 zł, który A.P. spłacała nieregularnie, co doprowadziło do wypowiedzenia umowy przez bank. A.P. zakwestionowała klauzule umowy, w szczególności zmienną stopę oprocentowania opartą na WIBOR 3M oraz prowizję za udzielenie kredytu, twierdząc, że są one nieuczciwe. Sąd oddalił powództwo, uznając klauzulę oprocentowania za abuzywną i ustalając, że A.P. nie miała zaległości, co czyni wypowiedzenie umowy bezskutecznym. Klauzula WIBOR została usunięta, ale umowa nadal obowiązuje, co oznacza, że kredyt pozostaje, ale oprocentowanie jest znacznie korzystniejsze dla klienta.
Analiza prawna
Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na art. 385¹ Kodeksu cywilnego, który reguluje nieuczciwe klauzule umowne w kontraktach konsumenckich. Kluczowe ustalenia obejmują:
• Klauzula zmiennego oprocentowania oparta na WIBOR 3M została uznana za nieuczciwą, ponieważ bank nie poinformował A.P. o tym, czym jest WIBOR 3M, kto go ustala i na jakich zasadach. Sąd podkreślił, że A.P. nie miała możliwości zrozumienia potencjalnych konsekwencji ekonomicznych tej klauzuli, co naruszyło równowagę kontraktową na jej niekorzyść. WIBOR, jako wskaźnik ustalany przez prywatne podmioty (do 2017 r. przez stowarzyszenie, później przez GPW Benchmark S.A.), nie ma charakteru urzędowego, a jego mechanizm (fixing) budzi wątpliwości co do rzetelności, zwłaszcza w świetle historycznych przypadków manipulacji benchmarkami, takich jak LIBOR.
• Na podstawie art. 385¹ § 1 i 2 Kodeksu cywilnego sąd wyeliminował klauzulę zmiennego oprocentowania z umowy, pozostawiając ją w mocy w pozostałym zakresie. W efekcie A.P. miała obowiązek zwrotu tylko kapitału kredytu, czyli 134 483,52 zł, bez odsetek. Sąd odwołał się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-19/20, wskazując, że klauzula nie może być podzielona, ponieważ elementy WIBOR 3M i marży banku nie stanowią odrębnych zobowiązań kontraktowych.
• Analiza spłat wykazała, że A.P. nadpłaciła, co uniemożliwiło bankowi skuteczne wypowiedzenie umowy, a tym samym jego roszczenie zostało oddalone
Decyzja sądu
Sąd oddalił powództwo banku, uznając, że klauzula zmiennego oprocentowania jest nieuczciwa, ponieważ bank nie poinformował A.P. w sposób zrozumiały o mechanizmie działania WIBOR 3M, jego źródłach i potencjalnych konsekwencjach ekonomicznych. W efekcie klauzula została usunięta z umowy, co oznacza, że A.P. musiała zwrócić tylko kwotę kapitału kredytu (134 483,52 zł) bez odsetek. Ponadto sąd ustalił, że A.P. spłaciła już 45 560,82 zł do września 2023 r., co przewyższało kwotę wymagalną według nowej kalkulacji (około 35 488 zł za 38 rat), co oznacza, że nie było podstaw do wypowiedzenia umowy przez bank.
W razie pytań i wątpliwości związanych z powyższą materią zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami:
- Piotrem Włodawcem: wlodawiec[at]prokurent.com
- Marcinem Bandurskim: bandurski[at]prokurent.com
- Arturem Okoniem: okon[at]prokurent.com
Autorzy:
- Piotr Włodawiec – Radca prawny / Starszy Partner
- Marcin Bandurski – Adwokat / Partner
- Artur Okoń – Radca prawny / Partner
- Relkonds
