Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (PO IR), 2014-2020, jest krajowym programem operacyjnym finansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Zgodnie z Umową Partnerstwa alokacja środków EFRR na PO IR wynosi 8 614,1 mln EUR (tj. około 36 mld zł). Program Operacyjny Inteligentny Rozwój jest drugim co do wielkości budżetu programem realizowanym na lata 2014 -2020. Najistotniejszym założeniem programu jest dofinansowanie projektów badawczo-rozwojowych (B+R) prowadzonych samodzielnie przez przedsiębiorców lub we współpracy z innymi podmiotami w tym z sektorem nauki , oraz wprowadzanie ich na rynek. Hasłem przewodnim programu jest „wsparcie projektów od pomysłu do rynku” – wsparcie finansowe zostanie przekazane już od tworzenia projektu do wdrażania pomysłu w życie. W PO IR preferowane będą dyscypliny nauki i gospodarki, mające potencjał rozwojowy kraju – w tym także ekoinnowacje – innowacyjne technologie w dziedzinie ochrony środowiska (dotyczące m.in. ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczeń powietrza i wody).

PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ, 2014 – 2020

Dziedziny oraz rodzaje projektów wspieranych z niego w latach 2014-2020 zostały określone w samym Programie oraz szczegółowym opisie jego priorytetów. W osiach priorytetowych i działaniach, na które się dzieli zostały doprecyzowane obszary i typy przedsięwzięć. Obszary wsparcia określone zostały w ramach 5 osi priorytetowych.

OŚ 1 – WSPARCIE PROWADZENIA PRAC B+R PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA

• Projekty B+R przedsiębiorstwWsparcie obejmuje realizację przez przedsiębiorstwo (samodzielnie lub jako lidera konsorcjum) badań, głównie badań przemysłowych lub eksperymentalnych prac rozwojowych w celu opracowania nowych lub istotnie ulepszonych rozwiązań, łącznie z przygotowaniem prototypów doświadczalnych oraz instalacji pilotażowych.W zakresie finansowania prac B+R przez przedsiębiorstwa odrębnym schematem finansowania mogą być objęte projekty dotyczące realizacji przez przedsiębiorstwo lub konsorcjum przedsiębiorstw prac B+R związanych z wytworzeniem instalacji pilotażowej/demonstracyjnej. W ramach tego etapu prac B+R dokonana zostanie weryfikacja nowego rozwiązania w warunkach zbliżonych do rzeczywistych i operacyjnych.
• Sektorowe programy B+R Programy sektorowe służą realizacji dużych przedsięwzięć B+R, istotnych dla rozwoju poszczególnych branż/sektorów gospodarki. W programach sektorowych inicjatorem wspólnego przedsięwzięcia jest grupa przedsiębiorstw, które występują w imieniu branży (np. za pośrednictwem platformy technologicznej lub inicjatywy klastrowej), przedstawiając zarys agendy badawczej wraz z konkretnym zapotrzebowaniem sektora na prace B+R. W ramach programów sektorowych.
• Prace B+R finansowane z udziałem funduszy kapitałowychWsparcie kierowane jest do przedsiębiorstw znajdujących się na wczesnym etapie rozwoju i prowadzących prace B+R w obszarze zaawansowanych technologii. Finansowanie obejmuje koszty badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych oraz inne koszty, związane z przygotowaniem wyników prac B+R do wdrożenia oraz oceną potencjału komercyjnego projektu.

Oś II – WSPARCIE OTOCZENIA I POTENCJAŁU PRZEDSIĘBIORSTW DO PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI B+R+I

• Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw Wsparcie obejmuje tworzenie i rozwój infrastruktury B+R przedsiębiorstw poprzez inwestycje w aparaturę, sprzęt, technologie i inną niezbędną infrastrukturę, która służy tworzeniu innowacyjnych produktów i usług. Oferowane wsparcie przyczyni się do powstawania działów B+R i laboratoriów w przedsiębiorstwach oraz tworzenia centrów badawczo-rozwojowych.
• Otwarte innowacje – wspieranie transferu technologii Wsparcie w ramach instrumentu kierowane jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) zainteresowanych pozyskaniem technologii w formie patentu lub nieopatentowanej wiedzy technicznej oraz realizacją inwestycji rozwojowej opartej o implementację pozyskanej technologii. Celem instrumentu jest wykorzystanie formuły otwartych innowacji (open innovation) dla podniesienia poziomu innowacyjności przedsiębiorstw, a także stworzenie efektywnego (łączącego kapitał prywatny z publicznym) modelu finansowania innowacyjnych przedsięwzięć.
• Proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorstw Współfinansowanie obejmuje usługi proinnowacyjne świadczone przez instytucje otoczenia biznesu na rzecz MSP. Usługi te powinny być dostosowane do potrzeb odbiorców oraz w sposób kompleksowy przyczyniać się do powstawania innowacji (od badań do komercjalizacji). Zastosowane mechanizmy wsparcia mają charakter popytowy i są odpowiedzią na zróżnicowane potrzeby przedsiębiorstw prowadzących działalność B+R+I.
• Zwiększenie intensywności współpracy w ramach krajowego systemu innowacji Wsparcie obejmuje projekty o charakterze pilotażowym, które służą testowaniu nowych form wsparcia oraz mają na celu zwiększenie wiedzy i skłonności przedsiębiorstw do podejmowania działalności B+R+I.

Oś III – WSPARCIE INNOWACJI W PRZEDSIĘBIORSTWACH

• Wsparcie wdrożeń wyników prac B+R Wsparcie służy zapełnieniu luki finansowej pomiędzy etapem prowadzenia przez MSP prac B+R a wprowadzeniem nowego produktu na rynek lub rozpoczęciem świadczenia nowej usługi. W ramach wsparcia finansowane mogą być wydatki niezbędne do uruchomienia produkcji nowego produktu lub świadczenia nowej usługi. Wsparcie może być w szczególności przeznaczone na wdrożenie wyników prac B+R uzyskanych w wyniku realizacji projektów współfinansowanych ze środków I osi priorytetowej Programu.
• Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych przedsiębiorstw Finansowanie będzie obejmowało następujące typy projektów: 1) programy służące umiędzynarodowieniu działalności przedsiębiorstw, reprezentujących obszary określone w Krajowej Inteligentnej Specjalizacji, w celu zwiększenia ich dostępu do tradycyjnych oraz perspektywicznych rynków, ukierunkowane na sektory gospodarki o najwyższym potencjale eksportowym; 2) świadczenie na rzecz innowacyjnych przedsiębiorstw sektora MSP specjalistycznych usług doradczych z zakresu internacjonalizacji (w tym m.in. coaching, mentoring, wsparcie firm w rozwoju działalności w wiodących zagranicznych IOB, wsparcie przedsiębiorstw w ubieganiu się o realizację zamówień publicznych za granicą, w poszukiwaniu zagranicznych inwestorów kapitałowych i kontrahentów).

OŚ IV – ZWIĘKSZENIE POTENCJAŁU NAUKOWO-BADAWCZEGO

• Badania naukowe i prace rozwojowe Wsparcie obejmuje projekty polegające na prowadzeniu badań naukowych i prac rozwojowych, realizowane przez konsorcja naukowe i naukowo-przemysłowe. Dzięki zaangażowaniu przedsiębiorstw do realizacji projektów, zapewnione będzie wsparcie w zakresie komercjalizacji wyników badań. Wsparcie kierowane jest na przedsięwzięcia realizowane w ramach procesu inteligentnej specjalizacji na poziomie krajowym lub regionalnym. W przypadku inteligentnych specjalizacji wspólnych dla kilku województw, nacisk położony zostanie na tworzenie konsorcjów o charakterze ponadregionalnym (tzw. regionalne agendy naukowo-badawcze). Koncentracja środków na obszarach tematycznych o najwyższym potencjale gospodarczo-naukowym w skali kraju i regionów zwiększy efektywność publicznych i prywatnych nakładów na B+R.
• Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki Wsparcie jest kierowane do wybranych projektów dużej, strategicznej infrastruktury badawczo rozwojowej, o charakterze ogólnokrajowym i międzynarodowym, znajdujących się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Celem realizowanych projektów jest również stworzenie skutecznego dostępu do tej infrastruktury dla przedsiębiorstw i innych zainteresowanych podmiotów.
• Międzynarodowe agendy badawcze Wspierane są Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB), tworzone w Polsce we współpracy z renomowanymi ośrodkami naukowymi z innych państw. Celem MAB jest realizacja wysokiej jakości badań naukowych i prac rozwojowych, prowadzonych przez zespoły wybitnych naukowców zagranicznych i polskich. Wsparcie powinno przyczynić się do stworzenia w Polsce wyspecjalizowanych, wiodących w skali światowej jednostek naukowych, stosujących najlepsze światowe praktyki w zakresie: 1) identyfikowania programów i tematów badawczych, 2) polityki personalnej oraz zarządzania pracami B+R, 3) komercjalizacji wyników prac B+R.
• Zwiększanie potencjału kadrowego sektora B+R Wykwalifikowane kadry sektora B+R są niezbędne dla rozwijania innowacyjnego przemysłu oraz prowadzenia przełomowych badań naukowych i prac rozwojowych o dużym znaczeniu dla gospodarki. Instrument obejmuje realizację projektów polegających m.in. na:rozwoju kadr B+R w projektach zespołowych prowadzonych przez wybitnych uczonych z całego świata w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach pracujących w najbardziej innowacyjnych obszarach, z udziałem partnera zagranicznego;realizowaniu projektów badawczych w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem powrotów do kraju wybitnych naukowców polskiego pochodzenia lub osób mających przerwę w pracy badawczej;

  rozwoju kadr B+R pod kierunkiem naukowca posiadającego wybitne doświadczenie we współpracy z gospodarką w projektach zespołowych, z udziałem studentów, doktorantów i młodych doktorów, prowadzonych w zakresie rozwoju technologii lub świadczenia usług badawczych dla przedsiębiorstw;

Dofinansowanie dla programu inteligentny rozwój na 2015 rok.

W 2015 roku planowane jest uruchomienie następujących działań programu:

• 1.1 Projekty B+R przedsiębiorstw,
• 1.2 Sektorowe programy B+R,
• 2.1 Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw,
• 2.3 Proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorstw,
• 3.1 Finansowanie innowacyjnej działalności MŚP z wykorzystaniem kapitału podwyższonego ryzyka,
• 3.2 Wsparcie wdrożeń wyników prac B+R,
• 4.1 Badania naukowe i prace rozwojowe,
• 4.2 Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki.

Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie dla Programu Inteligentny Rozwój na 2015 rok. http://www.poir.gov.pl/strony/skorzystaj/harmonogram-naborow-wnioskow/

Stan prawny na dzień: 30 marca 2015 r.