alergie pokarmowe, a znakowanie żywności
Spożywanie żywności wiąże się często z powstawaniem niepożądanych reakcji. Wyróżniamy alergie pokarmowe, które związane z odpowiedzą immunologiczną oraz nietolerancje, bez podłoża immunologicznego. Nietolerancja pokarmowa często wiąże się procesem patofizjologicznym. Przykładem takiego typu reakcji jest nietolerancja laktozy, będąca konsekwencją niedoboru enzymu rozkładającego laktozę- laktazy. Alergia pojawia się w sposób powtarzalny po ekspozycji na dany rodzaj żywności. Rozpoznanie alergii pokarmowej wymaga wykazania uczulenia i specyficznych objawów po ekspozycji na określony pokarm. Ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa żywności, ustawodawca wprowadził obowiązek informowania o zawartości alergenów w produktach żywnościowych.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. wyróżnia 14 grup produktów, które zostały uznane za najbardziej alergenne:
Zgodnie z Zawiadomieniem Komisji z dnia 13 lipca 2017 r., w przypadku, gdy na żywności umieszczono wykaz składników, które zostały wytworzone ze zbóż zawierających gluten, należy wymienić je pod nazwą, która wyraźnie odnosi się do określonego rodzaju zbóż (np. płatki jęczmienne). Przy używaniu nazwy „orkisz”, „khorasan” lub „durum”, wymagane jest odniesienie do określonego rodzaju zboża (np. pszenica durum). Do określonego rodzaju zboża można dodać słowo „gluten”. Jeśli gluten został dodany jako składnik, wówczas należy wskazać rodzaj zboża, z którego pochodzi gluten (np. gluten pszenny).
Nazwa składnika będącego alergenem powinna być podkreślona za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego go od reszty wykazu składników. Można tego dokonać za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła. Producent artykułów spożywczych może sam zdecydować o sposobie odróżnienia alergenów od pozostałych składników w wykazie. W przypadku, gdy nazwa składnika składa się z kilku słów, producent powinien podkreślić słowo, które odpowiada substancji będącej alergenem (np. mleko w proszku).
Zawiadomienie Komisji z dnia 13 lipca 2017 r. uwzględnia również sposób informowania o obecności alergenów w przypadku, gdy producent nie podał wykazu składników. W przypadku żywności zwolnionej z obowiązku podawania wykazu składników (np. wino), ale stosowanej jako składnik, należy podkreślić alergeny w tej żywności (np. wino (zawiera siarczyny))
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. przewiduje obowiązkowe podawanie informacji o alergenach na żywności nieopakowanej. Przekazywanie informacji o alergenach dozwolone jest za pośrednictwem różnych środków komunikacji, tak aby umożliwić konsumentowi dokonanie świadomego wyboru żywności. W przypadku braku środków krajowych, zastosowanie do żywności niepakowanej mają przepisy dotyczące żywności pakowanej. Jeżeli żywność sprzedawana jest pod nazwą „mleko”, która jednoznacznie odnosi się do alergenu i jest zwolniona z obowiązku podawania wykazu składników, nie ma konieczności podawania alergenu na etykiecie.
Norma ISO 22000 jest systemem zarządzania bezpieczeństwem żywności dla organizacji produkującej żywność. Łączy w sobie system HACCP oraz system dobrych praktyk. Norma obejmuję również zagadnienia związane z odpowiednim zagospodarowaniem alergenów. Producent ma obowiązek informowania o obecności alergenów, które pochodzą z surowców oraz również te, które są efektem zanieczyszczenia krzyżowego. Przedsiębiorca ma obowiązek zapewnić ochronę przed niezamierzonymi zanieczyszczeniami krzyżowymi. Norma dotyczy również materiału do powtórnego przerobienia. Taka praktyka możliwa jest, gdy wyroby zawierają dokładnie te same alergeny. Zakłady przetwórstwa spożywczego poddające się certyfikacji na zgodność z wymaganiami normy ISO 22000 muszą wdrażać procedury nadzoru nad alergenami, a także regularnie szkolić pracowników.
Jedną z częściej występujących chorób jest celiakia. Jest to choroba autoimmunologiczna, która trwa całe życie. W organizmie osób cierpiących na celiakię dochodzi do nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego w wyniku spożycia pokarmu zawierającego gluten. Celiakia występuję zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Naukowcy podają kilka przyczyn powstawania celiakii. Między innymi dotyczą one genetycznej predyspozycji i ekspozycji na gluten. Gluten jest głównym białkiem magazynującym ziarna pszenicy. Stanowi mieszaninę różnych frakcji, głównie gliadyny oraz gluteniny.
Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) nr 828/2014 z dnia 30 lipca 2014 r uwzględnia dozwolone sformułowania dotyczące nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności oraz warunki ich stosowania. Sformułowanie „bezglutenowy” można stosować wyłącznie, jeżeli dana żywność w postaci sprzedawanej konsumentowi końcowemu zawiera nie więcej niż 20 mg/kg glutenu. Natomiast sformułowanie „o bardzo niskiej zawartości glutenu” można stosować wyłącznie, jeżeli zawartość glutenu w żywności składającej się z jednego lub większej liczby składników lub zawierającej jeden lub większą liczbę składników wytworzonych z pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa lub ich odmian krzyżowych, które zostały specjalnie przetworzone w celu zmniejszenia zawartości glutenu, nie przekracza 100 mg/kg glutenu w żywności sprzedawanej konsumentowi końcowemu.
Codex Alimentarus w standardzie 118 – 1979 kodeks żywnościowy dla środków spożywczych specjalnego przeznaczenia dietetycznego dla osób z nietolerancją glutenu wyszczególnia między innymi definicję żywności bezglutenowej. Zgodnie ze standardem 119-1979 żywność bezglutenowa to żywność:
Natomiast żywność o obniżonej zawartości glutenu to żywność zawierająca jeden lub więcej składników z pszenicy (i jej odmian takich jak pszenica durum, orkisz i kamut), żyta, jęczmienia i owsa lub ich odmian oraz w której całkowity poziom glutenu w przeznaczonym do sprzedaży produkcie zawarty jest w graniach od powyżej 20 mg/kg do 100 mg/kg.
AUTORZY:
W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu: food@prokurent.com
Źródła:
Znakowanie produktów roślinnych w świetle prawa
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |