Produkt polski
Cel wprowadzenia regulacji
Konsumenci coraz większą uwagę zwracają na pochodzenie kupowanych produktów. Wybierając artykuły wyprodukowane na terenie naszego kraju przyczyniają się do rozwoju polskiej gospodarki. Dlatego ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1688) umożliwia zaspokojenie potrzeb tej grupy nabywców poprzez wprowadzenie przepisów, które pozwalają producentom na podawanie informacji dotyczących krajowego pochodzenia wytwarzanego produktu w odniesieniu nie tylko do miejsca prowadzenia przetwórstwa, ale również w odniesieniu do użytych składników. Kierując się dobrem konsumenta dnia 1 stycznia 2017 r. do powyższej ustawy wprowadzono możliwość dobrowolnego znakowania środków spożywczych informacją „Produkt polski”.
Produkt przetworzony i nieprzetworzony
Aby prawidłowo interpretować przepisy, które umożliwiają stosowanie przez producenta oznaczenia „Produkt polski” należy przytoczyć takie pojęcia jak: przetwarzanie, produkt przetworzony, produkt nieprzetworzony oraz produkcja podstawowa. Powyższe pojęcia zostały zdefiniowane w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r., a także w Rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r.:
- Produkt nieprzetworzony- oznacza środki spożywcze, które nie podlegają przetwarzaniu i obejmują produkty, które zostały rozdzielone, podzielone na części, przecięte, pokrojone, pozbawione kości, rozdrobnione, wygarbowane, skruszone, nacięte, wyczyszczone, przycięte, pozbawione łusek, zmielone, schłodzone, zamrożone lub rozmrożone;
- Produkty przetworzone- oznaczają środki spożywcze uzyskane w wyniku przetworzenia produktów nieprzetworzonych. Produkty te mogą zawierać składniki, które są niezbędne do ich wyprodukowania lub do nadania im specyficznego charakteru;
- Przetwarzanie- oznacza każde działanie, które znacznie zmienia produkt wyjściowy, w tym ogrzewanie, wędzenie, solenie, dojrzewanie, suszenie, marynowanie, ekstrakcję, wyciskanie lub połączenie tych procesów;
- Produkcja podstawowa- oznacza produkcję, uprawę lub hodowlę produktów podstawowych, w tym zbiory, dojenie i hodowlę zwierząt gospodarskich przed ubojem. Oznacza także łowiectwo i rybołówstwo oraz zbieranie runa leśnego;
Znakowanie produktów
Zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych producent na opakowaniu może zawierać informację „Produkt polski” jeśli produkcja podstawowa obyła się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Inne zasady znakowania dotyczą mięsa, a także produktów pochodzenia zwierzęcego innych niż mięso. Produkty mięsne mogą zostać oznakowane jako „Produkt polski” jeżeli mięso zostało pozyskane ze zwierząt urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz których chów i ubój odbyły się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast produkty pochodzenia zwierzęcego inne niż mięso mogą posiadać takie oznaczenie tylko, wówczas gdy zostały pozyskane od zwierząt, których chów odbył się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Omówione wyżej wymagania dotyczą znakowania produktów nieprzetworzonych. W przypadku produktów przetworzonych zgodnie z Rozporządzeniem (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. na opakowaniu można umieścić znak „Produkt polski” jeżeli został on wyprodukowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wszystkie jego składniki zostały wyprodukowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast jeżeli do produkcji tego wyrobu użyto innych składników:
- Łączna masa tych składników nie może wynosić nie więcej niż 25% całkowitej masy wszystkich składników w chwili ich użycia do wyprodukowania tego produktu. Do całkowitej masy produktu nie wlicza się objętości wody użytej do produkcji;
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. oprócz podania słownej informacji na opakowaniu w postaci hasła „Produkt polski”, przedsiębiorcy mogą umieścić dodatkowo znak graficzny zawierający tę informację.
Rysunek. Znak graficzny zawierający informację „Produkt polski”
Nieprzestrzeganie przepisów ustawy
Podmioty, które umieszczą informację „Produkt polski” bez spełnienia powyższych kryteriów będą podlegały karze określonej przepisami ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Za nieodpowiednie używanie oznaczenia „Produkt polski” przewidziana jest kara pieniężna. Kontrolę w tym zakresie sprawują organy Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Ustawa przewiduje sankcję za wprowadzenie do obrotu artykułu rolno-spożywczego zafałszowanego, czyli produktu, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produktu, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów finalnych. Wprowadzający taki produkt podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1000 zł.
AUTORZY:
- Piotr Włodawiec – partner, radca prawny
- Anna Pakulska – inżynier technologii żywności
W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu: food@prokurent.com
Przeczytaj również:
