ZEARALENON REGULACJE WSPÓLNOTOWE – ROZPORZĄDZENIE 401/2006, ROZPORZĄDZENIE 1881/2006,
Zalecenie Komisji z dnia 17 sierpnia 2006

Zearalenon jest trzecią spośród najczęściej spotykanych mykotoksyn.

Syntetyzują ją drobnoustroje z gatunku Fusarium. Wykazuje silne działanie estrogenne. Badanie prowadzone przez naukowców wykazały, iż zearalenon charakteryzuje się bardzo szybkim wchłanianiem z przewodu pokarmowego.

Najczęściej związek ten występuje w surowych nasionach kukurydzy, a także w produktach ich przerobu. Mykotoksyna negatywnie oddziałuje na rozrodczość ludzi i zwierząt.

W przypadku trzody chlewnej zearalenon powoduje zaburzenia cyklu płciowego, a także przyczynia się do obumierania zarodków i płodów.

Dodatkowo toksyna może przedostać się wraz z mlekiem matki do organizmu prosiąt, co w rezultacie może negatywnie wpływać na kondycję zwierząt. Oprócz aspektów zootechnicznych ważne jest również oddziaływanie mykotoksyny, która przedostaje się do organizmu ludzkiego wraz z mięsem wieprzowym, a także produktami zbożowymi.

Zasady pobierania próbek zbóż

Liczba próbek pierwotnych, a także masa próbki zbiorczej uzależniona jest od masy analizowanej partii zbóż.

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 401/2006 w przypadku, gdy wielkość partii przekracza 50 ton, wówczas należy pobrać 100 próbek pierwotnych.

Natomiast jeżeli wielkość partii jest mniejsza niż 50 ton, przeprowadzający analizę może pobrać od 3 do 100 próbek partii.

Masa próbki zbiorczej powinna stanowić nie mniej niż 10 kg.

Istniej jednak wyjątek od tej reguły, który przewiduje mniejszą masę próbki zbiorczej (1-10 kg). Taka zasada może być stosowana wówczas, gdy masa partii zbóż stanowi mniej niż 50 ton.

Podczas pobierania próbek, każda partia dzielona jest ma podpartie. W zależności od masy partii należy wyodrębnić następującą masę lub liczbę podpartii:

Takie reguły mają zastosowanie, jeżeli możliwy będzie fizyczny podział partii.

W przypadku gdy taki podział nie jest możliwy należy pobrać co najmniej 100 próbek pierwotnych. Osoba pobierająca próbki musi zadbać o pobranie materiału oddzielnie z każdej podpartii.

Plan Urzędowej Kontroli Pasz 2022

Główny Inspektorat Weterynarii 2 lutego 2022 roku ogłosił Plan Urzędowej Kontroli Pasz na rok 2022. Zakłada on między innymi rodzaj badanych pasz. Analizie poddane zostaną wszystkie rodzaje pasz.

Metodą referencyjną stosowaną do analiz jest wieloskładnikowa chromatografia cieczowa z tandemową spektrometrią mas (LC-MS/MS).

Podmiotami odpowiedzialnymi za przeprowadzanie analiz są Zakłady Higieny Weterynaryjnej w: Białymstoku, Bydgoszczy, Szczecinie, Wrocławiu, Katowicach, Krakowie, a także Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach.

Kryterium zawartości zearalenonu w paszach

Zalecenie Komisji z dnia 17 sierpnia 2006 r. uwzględnia dopuszczalną zawartość mykotoksyn w mg/kg (ppm) dla paszy o zawartości wilgoci wynoszącej 12 %.

Zgodnie z powyższym Zaleceniem Komisji w zależności od rodzaju produktów wyróżniamy następujące kryteria:

• zboża i produkty zbożowe z wyjątkiem produktów ubocznych kukurydzy: 2
• produkty uboczne kukurydzy: 3
• mieszanki paszowe uzupełniające i pełnoporcjowe dla prosiąt, loszek (młodych macior): 0,1
• mieszanki paszowe uzupełniające i pełnoporcjowe dla macior i tuczników: 0,25
• mieszanki paszowe uzupełniające i pełnoporcjowe dla cieląt, bydła mlecznego: 0,5

Kryterium zawartości zearalenonu w produktach żywnościowych

Ze względu fakt, iż zearalenon ma możliwość przedostania się do organizmu człowieka wraz z pożywieniem, należy stale monitorować jego poziom w produktach żywnościowych.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 uwzględnia maksymalne dopuszczalne poziomy mykotoksyny w następujących produktach:

• Zboża przeznaczone do bezpośredniego spożycia przez ludzi, mąka zbożowa, otręby jako produkt końcowy wprowadzony na rynek do bezpośredniego spożycia przez ludzi oraz zarodki: 75 μg/kg
• Kukurydza przeznaczona do bezpośredniego spożycia przez ludzi, mąka kukurydziana, mączka kukurydziana, płatki kukurydziane, zarodki kukurydziane oraz rafinowany olej kukurydziany: 200 μg/kg
• Chleb (w tym małe produkty piekarnicze), ciasta, herbatniki, przekąski zbożowe i zboża śniadaniowe, z wyłączeniem przekąsek kukurydzianych i zbóż śniadaniowych opartych na kukurydzy: 50 μg/kg
• Przekąski kukurydziane i zboża śniadaniowe oparte na kukurydzy: 50 μg/kg
• Przetworzona żywność na bazie zbóż (z wyłączeniem przetworzonej żywności opartej na kukurydzy) oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci: 20 μg/kg
• Przetworzona żywność oparta na kukurydzy, przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci: 20 μg/kg

AUTORZY:

1. Piotr Włodawiec – partner, radca prawny
2. Anna Pakulska – inżynier technologii żywności

W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu: food@prokurent.com

Przeczytaj również: 

Pozostałości pestycydów w żywności/ Pesticide Residues in Food

Projekt ustawy o zmianie ustawy o paszach oraz ustawy o odpadach